Tóm tắt

Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) là vùng kinh tế, chính trị, văn hoá và xã hội quan trọng, có mật độ dân số cao nhất cả nước. Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa nhanh đã làm thay đổi đáng kể sử dụng đất/lớp phủ (Land use/Land cover -LU/LC), đặc biệt ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến loại hình đất nông nghiệp của vùng. Phân tích những thay đổi này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn tác động của đô thị hóa đến đất nông nghiệp, cũng như tương tác giữa chính sách của Chính phủ và lợi ích kinh tế của người nông dân. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá biến động đất đô thị và đất nông nghiệp của vùng ĐBSH các giai đoạn 1995, 2005 và 2015 bằng các chỉ số UI, UX và LEI trên cơ sở sử dụng dữ liệu sáng kiến biến đổi khí hậu (Climage change Initative) LU/LCCCI (độ phân giải 300m) của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, những thay đổi đáng kể của đất nông nghiệp do quá trình đô thị hóa; đất nông nghiệp xung quanh các thành phố đã chuyển đổi thành đất đô thị, đất xây dựng và đất trống trong giai đoạn 1995-2015. Ở các vùng tiếp giáp với đất xây dựng và trung tâm các thành phố, quá trình đô thị hóa ngày càng tăng và đất nông nghiệp giảm mạnh mẽ; còn các vùng đất nông nghiệp nằm xa đã bị phân mảnh nhanh chóng và thay đổi mạnh. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở cho Chính phủ đưa ra những chính sách hợp lý nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực của quá trình đô thị hóa đến quỹ đất sản xuất nông nghiệp của vùng ĐBSH.